Panik Atak Nedir?

 

Algılanan içsel yada dışsal bir tehlikeye karşı aniden gösterilen, buna birtakım yoğun bedensel duyumların eşlik ettiği bir tepki halidir. Bir kişiye panik atak tanısı konabilmesi için aşağıdaki on üç belirtiden en az dördünün bulunması gerekir.

1. Kalp çarpıntısı, kalp atımlarının duyumsanması ya da kalp hızında aşırı artma olması

2. Titreme, sarsılma durumu

3. Terleme, üşüme olması

4. Nefes darlığı çekme ya da boğuluyormuş gibi olma duyumları

5. Ölüm korkusu

6. Göğüste sıkışma veya ağrı

7. Ateş basması hissi, Ürperme, yanma hissi

8. Karın ağrısı, bulantı, mide de yanma, ekşime

9. Baş dönmesi, düşme ya da bayılma hissi, sersemlik hissi,

10. Soluğun kesilmesi, nefes alamama

11. Ellerde, ayaklarda ve değişik organlarda uyuşma ya da karıncalanma hissi

12. Gerçek dışılık duyguları ya da benliğinden ayrılmış olma duyumu

13. Kontrolünü kaybedeceği korkusu ya da çıldırma korkusu

14. Sık sık tuvalete çıkma ihtiyacı hissetme

 

Panik atak anında meydana gelen değişimler

 

Bir panik atak sırasında vücut anormal tepkiler gösterir. Buna bağlı olarak vücudun değişik bölgelerinde çeşitli belirtiler ortaya çıkar. Atak anı ne kadar şiddetli geçerse kişinin bitkinliği, çaresizliği o kadar artar. Atak anında vücudun değişik bölgelerinde meydana gelen durumları kısaca açıklayalım.

Baş ile ilgili belirtiler: Panik atak anında hızlı bir şekilde nefes alış verişi olur. Bu kişi de hiperventilasyona (aşırı soluk alıp verme) yol açar. Bu hiperventilasyon sonucunda beyine az miktarda kan gider. Buna bağlı olarak baş dönmesi, sersemlik hissi ortaya çıkar. Kişi bayılacakmış gibi hisse kapılır. Orta kulak bölgesindeki salyangoz organı atak anında aşırı gerginliğe bağlı olarak dengeyi sağlayamaz.

Vücutta meydana gelen değişimler: Kişi atak anında 3-4 saatte harcaması gereken enerjiyi 15 dakikada harcar. Ani bir enerji boşalması meydana gelir. Kişi önce terler ardından üşür ve titremeye başlar. Ellerinin kollarının boşaldığını, ayağa kalkamadığını, kendisini et yığını gibi hissettiğini söyler. Vücudun değişik yerlerinde karıncalanma, uyuşma oluşur.

Zihinsel belirtiler: Panik atak yaşayan kişi büyük bir şaşkınlık yaşar.

Kendine odaklama güçlüğü yaşar. Ortama yabancılık hisseder. Buna bağlı olarak çevresinden kopmuş gibi sanki çok uzaklardaymış gibi bir duyguya kapılır. Gerçeklik algısını geçici olarak yitirebilir. Kişi çok huzursuzdur. Bütün zihnini korku duygusu kaplar. Sanki rüyadaymış gibi hisseder. Çıldırma, kalp krizi geçirme, bayılma, beyin kanaması geçirme korkuları yaşar.

Gözlerde meydana gelen değişimler: Görme bulanıklaşır. Göz kapakları 16 kat büyür. Gözlerde titreme ve seğirme ortaya çıkabilir. Odaklanma sorunu yaşayabilir. Bazı cisimler bulanık, karışık, takla atmış gibi gözükebilir.

Ağız ve boğaz meydana gelen değişimler: Ağızda kuruma ortaya çıkar. Sanki boğazda bir yumru hissi oluşur. Yutkunmakta zorluk oluşur. Boğaz kasları gergindir. Soluk sanki kesilmiş gibi algılanır. Sesi titrek çıkar.

Kalpte meydana gelen değişimler: Normalde kalp bir dakikada 60-90 arası atar. Ama atak anında bu dakikada 100-180 arasını bulabilir. Kalp atım hızı o kadar artar ki kişi kalbinin duracağını zanneder. Kişide, kalbinin sanki yerinden dışarı fırlayacağı hissi oluşur. Kalpte ağrı ya da sıkışma hissedilir.

Solunumda meydana gelen değişmeler: Kalp atışlarının artmasına bağlı olarak nefes alıp verme hızı artar. Buna rağmen soluk almada zorluk çekilir. Boğulma duygusu yaşanabilir.

Midede meydana gelen değişimler: Aşırı gerginlik midede hidroklorik asit salgılanmasına yol açar. Buna bağlı olarak midede yanma, ekşime, ağrı, kusma refleksi hissi oluşur. Bazen mideye kramp girmiş gibi olur. İshal yada kabızlık durumları ortaya çıkar. Mide bulantı olabilir.

Kaslarda meydana gelen değişimler: Vücutta en gergin bölgeler genellikle kas gruplarıdır. Çünkü kişi savaş veya kaç pozisyonundadır. Bunun içinde kasların gerilmesi gerekir. Fizyolojik olarak kaslar önce gerilirse arkasından gevşeme durumu ortaya çıkar. Genel uyarılmışlık hali bir süre sonra genel gevşeme haline dönüşür. Kişi ayakta durmakta zorlanabilir. Uyuşmalar, terlemeler, üşümeler meydana gelir. Sinirler boşalır. ( Gaziantep panik atak, panik atak Gaziantep terapi merkezi)

 

Panik atak durumunuz

 

Kişi birkaç defa atak yaşarsa, panik duygusu zamanla kişinin duygularını, düşüncelerini, inançlarını alışkanlık, refleks haline getirir. Çünkü panik atak yaşanırken bilinçaltı o uyarıcılarla ilgili linkler kurar. O tür ortamları tehlike olarak algılar. Kişiyi tehlikeden korumak için tedbirini alır. Uyarıcılar karşısında, panik atak yaşadığınız ortama benzer yerlere girmekte zorlanırsınız. Kişi birtakım etkinlikleri yapmayı düşündüğünde kapana kısılıp kalacağını göz önünde bulundurursunuz. Panik atak vakalarının en büyük kabuslarından birisi bir sonraki atağın ne zaman geleceği kaygısıdır. Hep atak beklerler. O sıkıntıyı yaşamamak için azami gayret gösterirler. Bu durum onları daha çok gerer. Panik atak vakaları bilinmeyen bedensel bir hastalıklarının ya da duygusal bir problemlerinin olduğunu düşünüp üzüntü duyarlar. Doktorların bu sorunu bilemediğini düşünürler. Doktor doktor gezerler. Panik ataklardan kurtulmak için kendinize uygun savunma mekanizmaları geliştirirsiniz. Bazı insanlardan ya da yerlerden uzak durmaya başlarsınız. Sizin panik atağınızı anlamayan, sizinle dalga geçen kişileri görmek istemezsiniz. Panik atak vakaları düşüncelere dalar, kaygılanır, kendini eleştirir buna bağlı olarak da kaygı duyarlar. Sürekli düşüncelere dalıp gider, sürekli tasalanır ve kendinizi sürekli olarak eleştirirsiniz, dolayısıyla yüreklenmenizi önler, korku duyarsınız. Panik atak vakaları kendilerine olan güvenlerini zamanla yitirirler. Bu kaygı, endişe durumundan kurtulmak için alkol yada uyuşturucu kullanmaya başlayabilirler. Her kişinin panik atağı kendine özgüdür.  Başkalarının atak yaşadığı yerde siz yaşamayabilirsiniz.

 

Panik atağın üstesinden gelmek

 

Panik atağın üstesinden gelmek, onu tanımak için öncelikle şu soruları kendi kendinize sorunuz.

1- Kendiniz, çevreniz, yada kafanızda ürettiğiniz dünyanız hakkında ne düşünüyorsunuz.

2- Kendiniz, konumuz, yaşantınız,  hakkındaki yerleşik düşünceleriniz nelerdir?

3- Size hangi duygular korku veriyor?

4- Hangi eylemleri, yapıyorsunuz yada yapamıyorsunuz? Unutmayın ki panik atak enerjisini bilememekten, cahillikten, belirsizlikten alır. Panik atağın üstesinden gelmenin en kolay ve basit yollarından birisi panik atak konusunda bilgilenmektir. Kaygı, kuşku, belirsizlik ve bilinmeyenden korkma panik atağın en güçlü yönüdür.

 

Agorofobi Nedir?

 

Panik bozukluk yaşayan bir çok kişinin belirli bir derecede agorafobisi vardır. Kişi panik atak yaşar ya da panik atak benzeri belirtiler ortaya çıkar. Tam bu anda kişi yardım sağlayamayacağı ya da kaçmasının çok zor olabileceği ortamlarda ya da durumlarda bulunmaktan korkmaya başlar. İşte kişinin bu durumlarda yaşadığı korku haline agorafobi denir. Kendini çaresiz hissettiği yerlerde hissettiği korku yani… Agorafobinin en çok yaşandığı yerler ise şunlardır. Gaziantep panik atak terapi merkezi.

Kalabalık mekanlar: İnsanların yoğun bulunduğu yerlerdir.  Alışveriş merkezleri, süpermarketler, tiyatrolar, sinemalar,  spor etkinliklerinin yapıldığı statlar, spor salonları.

Kapalı yerler: Bu daha çok kapalı mekanları ve kaçmanın, kurtulmanın zor olduğu mekanları kapsar. Tüneller, metrolar, asma köprüler, küçük odalar, uçaklar, asansörler, otobüsler, basık ve dar mekanlar.

Araba kullanma: Araba kullanırken trafik sıkıştığında, uzun ve yorucu yolculuklarda, İstanbul boğazı gibi köprülerde, tehlikeli virajlarda bu korkuyu yaşarlar.

Güvenli alandan uzakta olma: Panik atak vakaları kendilerince belirledikleri kendilerini güvende hissettikleri bu güvenli alanlarından uzaklaştıklarında agorafobi yaşarlar. Kimisi evinden uzaklaşamaz, kimisi mahallesinden uzaklaşamaz, kimisi de yaşadığı şehirden uzaklaşamaz. Panik atak yaşayan kişilerin bir kısmı yalnız dolaşamaz. Bir yere gittiği zaman muhakkak yanında birisini götürmek ister. Yanında destek kuvvet veren kişiler olmazsa gerginlik yaşarlar. Agorafobinin derecesi kişiden kişiye göre değişiklik gösterir. Bazıları bu korkuyu çok şiddetli hissederken bazıları da çok hafif yaşarlar. Panik atak Gaziantep terapi merkezi.

 

Panik Bozukluğu

 

Panik bozukluğu toplumda oldukça sık görülen bir durumdur.

- Toplumun yaklaşık %o 3’ünü etkilemektedir.

- Bu sorunu yaşayanların üçte ikisi kadındır.

- Bu sorun 20’li yaşlarda daha çok başlar.

- Bu sorunun başlaması genellikle birdenbire ve stresli dönemde olur.

- İşsiz kalma, şehir değiştirme, boşanma, doğum, bir yakının ölümü, evden uzaklaşma gibi durumlarda ortaya çıkar.

- Tedavi edilmezse yıllarca sürer.

- Kişinin hayattan zevk alma yönünü dumura uğratır. Kişinin yaşam kalitesini düşürür.

- Bu sorun diğer psikolojik sorunlarla beraber görülebilir. Ör: Depresyon, kaygı bozukluğu gibi.

 

Panik Atak sırasında ilk yardım egzersizleri

 

Bir panik atak sırasında uygulanabilecek bazı basit yöntemler vardır.

1. Nefes egzersizi: Önce oturun. Yavaş yavaş ve derin derin nefesler alıp verin. Nefesleri göğüsten değil de diyaframdan alıp verin. Birden dörde kadar sayarak burundan alın. Birden dörde kadar sayarak tutun. Birden dörde kadar sayarak ağızdan ıslık çalar gibi verin. Birden dörde kadar sayarken nefes almadan bekleyin. ( Gaziantep panik atak terapi merkezi).

2- Güvenli yer: Sakin olduğunuz zamanlar gözlerinizi kapatın. Kendinizi çok güvende hissedeceğiniz bir yer hayal edin. O güvenli yerinizde mutlu ve huzurlu yaşadığınızı hayal edin. Yaklaşık birkaç dakika o güvenli yerde kalın. Sonra gözlerinizi açın. Zaman buldukça bunu günde 10-15 defa yapın. Bu güvenli yere artık kolaylıkla gidebiliyorsanız bunu atak anına uygulayın. Atak geleceği zaman hemen daha önce gittiğiniz güvenli alanınıza hayalen gidin. ( Panik atak Gaziantep terapi  merkezi.)

3- Tebessüm terapisi: Atak geleceğini hissettiğinizde sadece tebessüm edin. Rol yapın. Ama kendinizi zorlasanız da tebessüm etmeyi bırakmayın. Birkaç dakika içinde kaygı ve korku duygularının kaybolduğunu göreceksiniz.

4- Odak değiştirme: Negatif düşünceye dikkatiniz kayarken siz hemen çevrenizdeki obje ve nesnelere odaklanın. Araba plakalarını okuyun. Bir şarkı mırıldanın. Beyin aynı anda iki işi birden yapamaz. Beyni boş bırakmayın.

5- Kırık plak metodu: Aklınıza negatif düşünceler gelemeye başlayınca kendi kendinize “Bizim kırık plak gene çalışmaya başladı” deyin.

6- Ters ayna metodu: Atak yaşayan kişi çok sevdiğiniz birisiymiş gibi düşünün. Sizin yerinize bir tanıdığınız atak yaşasaydı ona nasıl moral verirdiniz. Şimdi aynı sözleri kendinize söyleyin.

7- Daha önce metodu: Atak kendini göstermeye başlayınca kendi kendinize “Daha önce öldüm mü? Daha önce çıldırdım mı? Daha önce bayıldım mı?” sorularını sorun.

8- Sevimli melodi metodu: Aklınıza gelen olumsuz negatif düşünceleri çok sevdiğiniz bir şarkının, türkünün sözleri ile değiştirin. Hip hap şeklinde beste de yapabilirsiniz. Örneğin; “Kalp krizinden öleceğim ha ha ha. Bayılıp da gideceğim ha ha ha. Elim kolum uyuşacak ha ha ha. Eşim, dostum doluşacak ha ha ha” gibi yapabilirsiniz. Önemli olan o korkutucu sözlerin sevimli bir melodiye dönüştürülmesidir.

9- Esneme-Gerinme egzersizi: Esnemek, gerinmek kişiyi rahatlatır. Atak gelirken hemen gerinmeye çalışın. Ellerinizi, kollarınızı, ayaklarınızı gerin ve gevşetin.

10- Olumlu anılar basamağı: Atak yaklaşırken daha önce yaşadığınız olumlu anılarınızı saymaya, gözünüzde canlandırmaya çalışın. Sanki merdiven çıkıyormuşsunuz gibi her basamakta bir anınızı sözlü ve görsel olarak canlandırın.

 

Panik atak yaşayanların kişilik yapıları

 

- Başkalarına derinden bağlanırlar

- Ayrılıklara karşı aşırı duyarlıdırlar

- Sevdikleri kişileri yitirmekten aşırı korku duyarlar

- Genelde aşırı mükemmeliyetçidirler

- Karamsarlık yönleri çok ağır basar

- Detaycıdırlar. Her şeyin en ince ayrıntısı ile ilgilenirler

- Diğer insanlara göre çok duygusaldırlar

- Kendilerini önemsiz, değersiz, aşağı ve yetersiz olarak görürler

- Yaşamın zorluklarına karşı koyamazlar, bu yönleri çok zayıftır

- Kendilerini güvende hissetmezler ve temel güven duyguları çok zayıftır

- Başkalarınca sevilmemeyi ya da başkalarından onay almamayı göze alamazlar

- Başkalarının isteklerine karşı gelemezler, başkalarının gereksinmelerini kendi gereksinmelerinin önüne koyarlar

- Bu kişiler olumsuz duyguları dışa vurmaktan çekinir, başkalarıyla ters düşmekten kaçınırlar. ( Gaziantep panik atak terapi merkezi ).

 

 

Neden Panik Atak Yaşanır?

 

Panik atak aşırı miktarda stres yüklemesi sonucunda, yüksek seviyelere ulaşan kaygı nedeniyle meydana gelir. Çoğu zaman ortada görünür bir neden olmaz. Çok yoğun bir korku hissedilir. Panik atak anı çok korkutucu olabiliyor. Kişi bu ataklar sırasında kontrolünü kaybedeceğini, kalp krizi, beyin kanaması geçireceğini yada öleceğini düşünebilir. Panik atak yaşanırken bu korku hissinin yanı sıra terleme, üşüme, çarpıntı gibi fiziksel belirtiler de yaşanabilir. Herkesin panik atak geçirme riski olabilir. Panik atak kişilerde kaygıya neden olan bir olayın, bir durumun tetiklemesiyle görülebilir.

 

Bazen bir panik atak nöbeti rastgele ortaya çıkıyormuş gibi görünür. Aslında panik atak tehlikeye karşı insanın savunma silahıdır. Panik atak krizinin insan yaşamındaki en korkutucu, en endişe verici, ve en sıkıntılı deneyimlerden biri olduğunu söyleyebiliriz. Panik atak krizinin kendisi ortalama 5-15 dakika sürerken, bu nöbetin belirtileri saatlerce, günlerce sürebilir. Panik atak nöbetleri çoğu zaman agorafobi ve tehlikeli bir durumdan kaçamama korkularıyla ilintilendirilir.  Panik atak geçiren kişiler çoğu zaman kriz sonrasında kendilerini bitkin, kapana kısılmış gibi hissettiklerini söylerler. Panik atak sadece bir nedene bağlı olarak ortaya çıkmaz. Bir çok alt bileşeni vardır. Çok faktörlü psikolojik bir sorundur panik atak. ( Gaziantep panik atak terapi merkezi ).

 

Panik Atak Nedenleri

 

Korku, kaygı, endişe gibi ikincil duyguların normali bizim hayatta kalmamıza, başarılı olmamıza sebep olurlar. Ama bu duyguların aşırı yüklenmesi bizi rahatsız eder. Aşırı dozda yüklenmiş olan bu duygular düşünce sürecimize zarar verirler. Doğal olarak korkmamıza sebep olurlar. Panik atağın bir çok sebepleri olabilir. Aşağıdaki faktörlerin panik atağın ortaya çıkmasında rol oynadığı bilinmektedir.

Genetik yatkınlık: Ailesinde panik yaşayan, panik atak hastası olan kişilerin panik atak yaşama riski bulunmaktadır. Panik atak kadınlarda erkeklere göre daha sık görülmektedir. Biyolojik yatkınlıktan dolayı kadınların panik atağa daha meyilli olabileceği tahmin edilmektedir.

Yoğun stres yüklenmesi: Sevilen kişinin ölümü, cinsel taciz veya tecavüze uğrama, deprem, boşanma, iflas, mekan değişikliği, iş değişikliği, trafik kazası gibi travmatik olaylar panik atağı tetikleyebiliyor. Yoğun stres duygusu “savaş veya kaç” mekanizmasını tetikleyerek, acil bir tehlike karşısında olma hissi yaratır. Buna bağlı olarak kaygı giderek artar ve panik atak tetiklenir. Travmatik olayların ardından kişiler stres ve korku duyguları yaşarlar. Bu olayların tekrarlayacağına dair yoğun bir endişe hissi oluşur. Bu endişenin giderek artar ve kontrol edilemez hale gelince panik atak krizleri tetiklenir.

İlaçlar ve Uyarıcı Maddeler: Kokain, kafein, anfetamin gibi uyarıcı maddeler almak, kaygı ve panik atak belirtilerine yol açabilir. Bazı ilaçların kullanımına ara vermek de panik atak belirtilerine yol açabiliyor. Bu maddelerin etkisiyle vücuttaki kimyasal dengesizlik ve panik duygusu tetikleniyor. Buna bağlı olarak da terleme, bulantı, baş dönmesi, titreme, korku ve kontrol kaybı belirtileri görülebilir. Bütün bu durumlar kişide panik atak yaşanmasına sebep olabiliyor.

Beyin fonksiyonları: Amigdala beynimizin korku merkezi gibidir. Tehlike anında beynimiz sinir sisteminden uyarı sinyalleri aldığında, beynimizdeki amigdala organı aktifleşir. Amigdala, kaygı ve korku tepkimizi kontrol eder. Ama bazen bazı kişilerde Amigdala bölgesi yakın bir tehlike olmamasına rağmen kaygıyı tetikler. Kaygı bizi harekete geçirir. Buna bağlı olarak vücudumuz böbrek üstü bezleri aracılığıyla adrenalin hormonu salgılar. Adrenalin hormonunun diğer adı “savaş ya da kaç” hormonudur. Adrenalin salgılanınca kalp atışları hızlanır, terlemeye başlar, mide hareketlenir ve nefes alış verişi düzensizleşir. Yakın bir tehlike olmamasına rağmen vücut adrenalin salgılamışsa, bu hormonu tehlikeden uzaklaşmak üzere kullanamayacağınız için bu adrenalin hormonunun birikmesi bir panik atağa neden olabilir.

 

Panik Atağa Benzeyen Hastalıklar

 

Bir çok sorunun ortak belirtileri olabiliyor. Bazı sorunlar da kişilerin “panik atak geçirdiğini düşünmesine neden olacak” belirtilerin benzerlerini gösterebiliyor. Örneğin; panik atak belirtileriyle menopoz, astım, kansızlık, gibi bazı tıbbi durumların, hastalıkların belirtileri birbirine benzeyebiliyor.

Hipoglisemi: Hipoglisemi, kan şekerinde düşüş anlamına gelir. Hipogliseminin (düşük şeker) beyne etkisi sonucu kaygı ve panik atak belirtileri görülebilir. Çünkü şeker vücut için temel enerji kaynaklarından birisidir. Kan şekerinin düşmesi sonucunda yoğun endişe, terleme, korku, kontrol kaybı ve kafa karışıklığı bu belirtiler ortaya çıkabilir.

Hipertiroidi: Hipertiroidi rahatsızlığı sonucu vücut normalden daha fazla tiroksin hormonu salgılar. Bu hormon metabolizmayı hızlandırır, kaygı ve panik atak belirtilerine neden olabilir. Hipertiroidinin kaygı ve panik atakları tetikleme ihtimali vardır.